Hoe laat je een bedrijf beter presteren met creativiteit en innovatie als drijvende kracht?

Creativiteit en innovatie gedefinieerd

Creativiteit is een intuïtieve eigenschap van de mens. Ze wordt vaak in verband gebracht met kunst, maar eigenlijk vind je creativiteit terug in elk aspect van het leven. Het houdt verband met verbeelding en het vermogen om verder te denken dan wat al bestaat. In een zakelijke context is creativiteit het individuele of collectieve vermogen om nieuwe concepten te bedenken en de gewoonten van het bedrijf te doorbreken. Je geeft de medewerkers dus de ruimte om de werkmethodes in het bedrijf ter discussie te stellen.

Innovatie houdt eveneens in dat je out of the box werkt, maar dan door tastbare oplossingen te bedenken die het bedrijf concrete voordelen bezorgen. Innovatie is een proces dat een meerwaarde biedt voor het bedrijf. Dit concept is van toepassing op alle domeinen, maar één ding geldt overal: innovatie levert een merkbaar voordeel op in vergelijking met wat al bestond.

Waarin verschillen innovatie en creativiteit van elkaar?

‘Creatie’ betekent dat er ideeën en abstracte concepten ontstaan die uitsluitend uit de menselijke verbeelding voortkomen. Het maakt niet uit of die ideeën een concreet toepasbaar nut hebben. Aan de andere kant vinden we innovatie. Hierbij gaat het erom een antwoord te vinden voor een bestaande behoefte. Innovatie impliceert dus dat er een specifiek probleem bestaat én bekend is dat opgelost moet worden. Een innovatie is concreet en heeft positieve uitwerkingen. Zo is niet elk nieuw product vanzelf ook een innovatie. Om innovatief te zijn, moet het product de gebruikers een tot dan toe onbestaand voordeel opleveren.

In de praktijk is creativiteit de eerste – en de meest essentiële – stap in het innovatieproces. Om een creatief idee om te vormen tot een vernieuwend product, moet het idee rijpen door het met verschillende standpunten te confronteren. Die standpunten kunnen drie vormen aannemen tijdens een discussie met een groep mensen of in het brein van de bedenker:

• Dromen is ideeën bedenken zonder rekening te houden met de beperkingen van de echte wereld.

• Realisme focust op de mogelijkheden om het idee concreet toe te passen.

• Kritiek denkt na over de mogelijke struikelblokken bij de concrete toepassing.

Hoe verbeteren creativiteit en innovatie de prestaties van een bedrijf?

Creativiteit en innovatie zijn erg belangrijk voor de toekomst van bedrijven, want die moeten gelijke tred houden met onze snel evoluerende maatschappij. De manier waarop we allemaal consumeren, is op korte tijd ingrijpend veranderd.

De massaconsumptie, waarbij producten en diensten voor iedereen beschikbaar zijn die vroeger slechts voor een beperkt publiek weggelegd waren, moet steeds meer plaats ruimen voor een doordacht, verantwoord consumptiemodel. Moderne consumenten hechten veel meer belang aan het ethische aspect van producten én aan de ethische aanpak van de fabrikanten en hun partners.

Tegelijkertijd heerst er steeds meer concurrentie in veel sectoren, brengt de technologie spectaculaire innovaties met zich mee en moeten bedrijven rekening houden met nieuwe beperkingen door de milieunormen en -labels. En alsof dat nog niet genoeg is, was de recente inflatie pijnlijk voelbaar in de begroting van veel organisaties.

Bedrijven die concurrentieel willen blijven in deze constant evoluerende wereld, weten dus wat hen te doen staat: innoveren. Zoals uitgelegd in dit filmpje over de evolutie van de aankoopafdeling reageren inkopers hierop door sterke relaties op te bouwen met een aantal strategische leveranciers. Maar creativiteit en innovatie zitten niet alleen in het eindproduct of de geleverde dienst: ze drukken ook hun stempel op de algemene bedrijfsprestaties. Ze kunnen bijvoorbeeld de kosten verlagen door de werkprocessen en de interne organisatie te optimaliseren, of ze kunnen de MVO-prestaties (maatschappelijk verantwoord ondernemen) verbeteren.

Wat kunnen creativiteit en innovatie betekenen voor een bedrijf?

Welke technieken kunnen we inzetten om de creativiteit en innovatiedrang aan te zwengelen, en welke functies zijn hier geknipt voor binnen het bedrijf?

Management: creativiteit en innovatie in het bedrijf aanmoedigen

Als het management innovatie en creativiteit promoot, krijgen alle medewerkers de kans om hun creativiteit te laten spreken in een werkomgeving waar innovatie wordt aangemoedigd. Daarvoor kunnen managers bijvoorbeeld de volgende stappen nemen:

• Geef alle medewerkers de ruimte om hun ideeën uit te spreken, ongeacht hun functie of hiërarchische niveau.

• Zorg ervoor dat mensen hun ideeën kunnen delen en ze op een constructieve manier met elkaar kunnen bespreken.

• Moedig je medewerkers aan om te experimenteren.

• Stel hulpmiddelen beschikbaar om alle ervaringen en experimenten bij te houden in een inventaris.

• Geef erkenning aan teams die creatief te werk gaan.[CB1]

Innoveren via design thinking

Vrij vertaald betekent design thinking zoveel als ‘creatief ontwerpen’. Het is een innovatieproces dat wordt gevoed door collectieve intelligentie. Het concept heeft al enkele evoluties meegemaakt, maar de versie in zeven fasen die professor Rolf Faste heeft gedefinieerd, is de bekendste. Met deze methode ontwikkel je producten en services die een antwoord bieden op de behoeften van de gebruikers. Hoe? Door de volgende stappen te zetten:

• Definieer het probleem of de behoeften van de gebruikers waaraan je product of service moet voldoen.

• Onderzoek het probleem en neem de huidige oplossingen onder de loep.

• Brainstorm om ideeën te bedenken als team.

• Maak prototypen van je ideeën met bijvoorbeeld visuele voorbeelden of rollenspelen.

• Selecteer één oplossing na besprekingen met het team.

• Bedenk een strategie om het project uit te voeren.

• Vraag feedback aan de opdrachtgever: wat vindt hij van het project en biedt het een antwoord op de oorspronkelijke behoeften?

De waarde van inkopers op het vlak van creativiteit en innovatie

Innovatie staat steeds meer op de voorgrond op de aankoopafdeling. Tegen 2030 wordt het zelfs een onmisbare competentie. De aankoopafdeling moet innovatie kunnen ‘sourcen’, dus anticiperen op de marktevolutie, door in zee te gaan met leveranciers die samen met hen baanbrekende oplossingen willen aanbieden.

De inkopers zijn ook een spil van het MVO-beleid vanwege de verantwoorde inkoopstrategie. Om die in goede banen te leiden, moeten ze hun leveranciers aansporen om mee te gaan in die strategie door nieuwe oplossingen te bedenken (vervangmaterialen, circulaire diensten, vernieuwende bedrijfsmodellen …)

Tot slot kunnen bepaalde aankoopprocedures worden geautomatiseerd met digitale oplossingen, zoals Procure-to-Pay. Nu zijn die taken tijdrovend en repetitief, maar morgen helpen ze de inkopers voorspellingen te doen en strategische beslissingen te nemen. Dankzij deze strategie kunnen ze tijd vrijmaken voor taken met een grotere meerwaarde.

Wil je innoveren binnen je aankoopprocedures voor long tail spend aankopen of C-Class aankopen? Download onze whitepaper ‘Long Tail Spend inkopen: digitaliseer je transacties’.